دعا به جهت بیدار شدن براى نماز شب
از حضرت صادق علیه السلام منقول است که جدش روایت نموده که هر کس مى خواهد برخیزد براى نماز شب موقع خواب بگوید:
اللهم لا تومنى مکرک و لا تنسنى ذکرک و لا تجعلنى مع الغافلین اقو ساعه کذا و کذا
و به جاى کذا و کذا ساعت بیدار شدن را بگوید ملکى را خدا موکل گرداند که او را بیدار نماید.
نجات از شقاوت : تسبیح حضرت زهرا علیهاالسلام از آثار و برکات بسیارى برخوردار است که از جملهى آنها نجات یافتن از شقاوت و بدبختى است.
افضل اوقات نماز سه وقت است: هنگام ظهر، مغرب و هنگام سحر؛ خداوند دوست دارد که برای قرب به او در این اوقات سه‌گانه نماز به جای آورده شود.
در دین مبین اسلام به اول وقت گذاردن نماز تاکید شده است، اینکه چرا باید نماز را در اوقات معینی بجا آورد و چرا نماز در بعضی اوقات فضیلت بیشتری دارد؟ چند پاسخ می‌توان داد.
فلسفه و حکمت نماز آیات چیست؟
پاسخ اول:
از آنجا که علت واجب شدن نماز آیات امورى است که شباهت زیادى به وقایع زمان قیامت دارد، نماز آیات واجب شده است تا عاملى باشد براى اینکه انسان به یاد خدا و قیامت و وضعیت هولناک آن بیفتد و در نتیجه متذکر مرگ شده، به تقوا و عمل صالح بپردازد.
پاسخ دوم:
در حدیثى از امام صادق ـ علیهالسلام ـ چنین آمده است: «وقتى خداوند، اراده ترساندن و عذاب بندگانش را بکند خسوف و کسوف را ایجاد میکند. پس وقتى آن را دیدید به درگاه خداوند تضرع کنید و نماز بخوانید (تا از عذاب در امان باشید).»
پاسخ سوم:
در وسائل الشیعه آمده است: «براى کسوف نمازى قرار داده شده; زیرا کسوف از نشانهها و آیات خداوند است، ولى معلوم نیست که آیا براى رحمت نازل شده یا براى دفع عذاب ... پیامبر ـ صلىالله علیه وآله وسلم ـ دوست می داشت که امت او در هنگام کسوف به درگاه خداوندِ خالق و راحم، تضرع کنند تا خداوند شر و ضرر کسوف را از آنها دفع کند; چنان که وقتى قوم یونس در هنگام کسوف به درگاه خداوند تضرع کردند خداوند عذاب را از آنها برداشت.»
با این که خداوند مکان و جهت خاصى ندارد، چرا باید به سمت قبله نماز خواند؟
پاسخ اول:
«به سبب آن که رو به سمت خانه خدا کردنِ ظواهرِ بدن انسان، مقدمه و وسیله و محرکى است براى روى کردن بواطن انسان به سوى جهت واحدى که همان خانه خدا باشد؛
همین امر باعث مى شود که قلب انسان از حالت التفات به جهات مختلف خارج شود و تنها به یک سمت که خانه خداست ملتفت شود و این، خود مقدمهاى است براى توجه به صاحب خانه، که خداوند متعال مىباشد.»
پاسخ دوم:
حکمت امر به روى نمودن به سمت خاصى (سمت کعبه)، امتحان کردن بندگان بوده است به این که آیا به هر سمتى که خدا بگوید و به هر نحوى که او بگوید عبادت مىکنند یا نه؟
از این رو خداوند بندگانش را تشویق و تحریک کرد تا کعبه را زیارت کنند و آن را بزرگ بشمرند و به وسیله آن خدا را عبادت کنند تا ببیند که چه کسى مطیع و چه کسى نافرمان است.
فلسفه اذان و اقامه چیست؟
پاسخ اول:
«اذان، اعلام قواى مادى و ملکوتى در انسان براى حضور در پیشگاه خداوند و اقامه حاضر نمودن آن قوا در محضر حضرت دوست است
چرا باید در نماز، حتماً سوره حمد خوانده شود؟
پاسخ اول:
از امام رضا ـ علیهالسلام ـ روایت شده است:
«همانا مردم به قرائت قرآن در نماز امر شدهاند تا قرآن مهجور و ضایع نگردد و نیز به سبب اینکه قرآن محفوظ باشد و از بین نرود و فراموش نشود؛ و همانا واجب شده که سوره حمد خوانده شود نه سورههاى دیگر؛
زیرا هیچ یک از سوره های قرآن نیست که مانند سوره حمد، جامع تمام خیرات و حکمتها باشد.»
پاسخ دوم:
احادیث نماز
معراج مؤمن
پیامبر (ص ) : الصلوة ، معراج المؤمن
نماز، معراج مؤمن است .
( کشف الاسرار، ج 2، ص .676 سرالصلوة ، ص 7، اعتقادات مجلسی ، ص 29 ) .......
درباره اوقات نماز خداوند در آیه 114 هود و سوره 11 میفرماید:
نماز را در دو طرف روز و پاره ای از شب بر پا دار...
منظور از دو طرف روز ظاهراً قبل از طلوع و بعد از غروب خورشید میباشد. یعنی نماز صبح و مغرب.
و در آیه 78 بنی اسرائیل (اسراء) سوره 17 میفرماید:
نماز را از غروب خورشید تا تاریکی شب و سپیده صبح بخوان...
در این دو آیه نماز بصورت صلوة، آمده است.
آیه 130 طه سوره 20 میفرماید: .......
دعاهاى روایت شده در پى نماز
1 ـ امام جواد علیه السّلام :
هرگاه پیامبر صلّى الله علیه و آله از نمازش فارغ مى شد مى گفت: خدایا، آنچه را کرده و مى کنم، نهان و آشکار کرده ام، اسراف بر خود را و آنچه را که تو بهتر از من مى دانى، بر من بیامرز. خدایا تو پیش از همه و پس از همه هستى، جز تو خدایى نیست . به داناییت بر نهان و به تواناییت بر همه خلقت سوگند، تا آنگاه که زندگى را برایم بهتر مى دانى، مرا زنده نگاه دار و آنگاه که مرگ را برایم بهتر مى دانى، مرا بمیران .
خدایا ، همانا من بیم از تو را در نهان و آشکار ، سخن حق را در خشم و خشنودى و میانه روى را در تنگدستى و توانگرى، از تو مى خواهم. نعمتى تمام ناشدنى و روشنى چشمى ناگسستنى را از تو مى خواهم . خشنودى به حکم تو، مرگى مبارک پس از زندگى و زندگانى آرام پس از مرگ، لذت نگاه به تو و شوق دیدارت و ملاقات تو بى رنجى گزنده و فتنه اى گمراه کننده را، از تو مى خواهم.
خدایا ، ما را به زینت ایمان، مزیّن کن و راهنما و رهیافته قرار ده. خدایا ، ما را در میان آنان که ره نمودى، ره بنما . خدایا ، همانا من اراده قوى بر یافتن راه راست و و پایدارى در کار و استوارى در راه حق را از تو مى خواهم. سپاسگزارى نعمتت را، سلامتى کامل و اداى حقت را مى خواهم. اى پروردگار من ، دلى پیراسته و زبانى راستگو از تو مى خواهم. از آنچه که مى دانى آمرزش مى طلبم و نیکوترین آنچه که مى دانى از تو مى خواهم و از بدى آنچه مى دانى به تو پناه مى برم ، که تو مى دانى و ما نمى دانیم و تو به نهانها بسیار دانایى
2 ـ ابو ایّوب انصارى:
در پشت سر پیامبرتان صلّى الله علیه و آله نماز نگزاردم ، جز اینکه هرگاه نمازش را به پایان مى برد ، مى شنیدم که مى گوید: خدایا همه خطاها و گناهانم را بیامرز، خدایا نعمتت را بر من ارزانى دار، مرا زنده بدار و روزیم ده و به کارها و خویهاى شایسته رهنمونم کن که جز تو به شایسته هاى آن دو (کارها و خویها) ره نمى نماید و جز تو از زشتهاى آن دو ، باز نمى دارد.
3 ـ پیامبر خدا صلّى الله علیه و آله ـ به علىّ علیه السّلام ـ :
