سالها قبله مسلمانان، بیت المقدس بود. کعبه در آن زمان به صورت بتخانه در آمده بود و مصلحت نبود که اسلام آن را قبله عبادت قرار دهد؛ ولى پس از هجرت، شرایطى پیش آمد که قبله مسلمانان از بیتالمقدس، به مسجدالحرام تغییر یافت. یکى از علل آن زخمزبانهایى بود که یهودیان به مسلمین می زدند و می گفتند: شما خودتان قبله ندارید و به سوى قبله ما نماز می خوانید! رسول خدا(ص) از این موضوع ناراحت بود و انتظار گشایشى را از سوى خدا می کشید، تا آن گاه که آیات قرآن نازل شد و دستور آمد که هر کجا هستید، رو به مسجدالحرام بایستید و نماز بخوانید. آیات تغییر قبله، در طول تاریخ به مسلمانان این درس را می دهد که مستقل و آزاد باشند و زیر بار منت دیگران - حتى در مسائل عبادى - نروند و شرافتمندانه زندگى کنند.
این فرمان تغییر قبله، به علاوه امتحانى براى مسلمانان بود تا معلوم شود، چه کسانى مطیع و پیرو کامل دستورهاى خدا و پیامبراند و چه کسانى بهانه جویى و اعتراض می کنند.
بنابراین مسلمانان باید در عبادت، رو به کعبه کنند؛ حتى در کارهایى همچون خواب و خوراک خوب است به سمت قبله باشند. ذبح حیوانات نیز باید رو به قبله باشد و گرنه گوشت آنها حرام می شود. این جهتگیرى در همه امور به سوى کعبه، درس یکتاپرستى، ایمان و به یاد خدا بودن را به مسلمانان می دهد، تا همواره توجه به خانه محبوب و معبود داشته باشند واز غفلت به در آیند. به علاوه این سمتگیرى به سوى قبله واحد، نظم و وحدتى شگفتانگیز و زیبا می آفریند و همه مسلمانان در هر جاى دنیا، وقت نماز به سوى آن کانون خدایى رو می کنند. اگر کسى از فراز آسمانها به صفوف نماز گزاران کره زمین بنگرد، دایرههاى متعددى را می بیند که مرکزیت همه آنها، «کعبه» است.
«توحید» نقطه تمرکز فکر، دل، جان و صفوف مسلمین است. از رهگذر توجه به قبله، علم هیئت، جغرافیا و جهتشناسى نیز در میان مسلمانان رشد کرد. آرى کعبه، یادگار مبارزات توحیدى حضرت ابراهیم و اسماعیل(ع) و حضرت محمد(ص) است. حضرت مهدى(عج) نیز در قیام جهانى خویش، به کعبه تکیه می کند و به اصلاح جهان می پردازد. این کعبه است که براى نماز و نیایش، قبله یک مسلمان قرار می گیرد.
