نماز تجلی‌گاه عروج مومن

مادر گرامیشان : بانویى مکرّمه به نام نجمه یا تکتم است، وى پس از ولادت حضرت رضا طاهره - پاکیزه - نام گرفت.  وى بانویى عفیف و خردمند و از اشراف عجم بوده است.

 در روایت است که جناب تکتم مادر حضرت رضا علیه السلام  فرمود: مرا با دایه‏اى کمک دهید (تا در شیردادن حضرت رضا علیه السلام کمکم کند) پرسیدند: آیا شیر کم است؟ گفت: نه، ولى من اذکار و نمازهایى دارم که پس از تولّد ایشان از آن کاسته شده است.

 کنیه ها: ابوالحسن و ابوعلی

 القاب حضرت:  

رضا، صابر، زکی، ولی، فاضل، وفی، صدیق، رضی، سراج الله، نورالهدی، قرة عین المؤمنین، مکیدة الملحدین و عالم آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم.

مشهورترین لقب

مشهورترین لقب آن حضرت «رضا» است و در سبب اختصاص این لقب گفته اند: «او از آن روى رضا خوانده شد که در آسمان خوشایند و در زمین مورد خشنودى پیامبر خدا و امامان پس از او بود. همچنین گفته شده: از آن روى که همگان، خواه مخالفان و خواه همراهان به او خشنود بودند. سرانجام، گفته شده است: از آن روى او را رضا خوانده اند که مأمون به او خشنود شد."

تاریخ تولد:  ولادت آن امام همام را مشهور محدثان و مورخان در 11 ذالقعده سال 148 ه.ق دانسته‏اند و این همان سالى است که حضرت صادق‏ از دنیا رحلت کردند ولى برخى تولد حضرت رضا علیه السلام را پنج سال بعد از رحلت حضرت صادق‏ نگاشته‏اند.

مادر بزرگوار آن حضرت جناب نجمه گوید: من هنگام باردارى به پسرم علی، احساس سنگینى نمى‏کردم، به هنگام خواب از درون خود، صداى ذکر خداوند مى‏شنیدم به گونه‏اى که هراسناک مى‏شدم، چون او را به دنیا آوردم دست و پا را بر زمین نهاد ، سر به آسمان بلندکرد و مانند کسى که سخنى مى‏گوید، لب هایش حرکت مى‏کرد.

 حضرت موسى بن جعفر چون فرزند خویش را دید ، فرمود: «هنیئاً لک یا نجمه کرامه ربّک» (اى نجمه، بزرگداشت خداوند گرامیت باد). سپس نوزاد را در پارچه‏اى سفید پوشانده به حضرت دادند، حضرتش در گوش راست فرزند خویش اذان و در گوش چپ وى اقامه گفت و آب فرات طلبید و با آن از او کام برداشت و به مادرش فرمود: «خُذیهِ فَاِنَّهُ بَقِیّه اللهِ تَعالى فى اَرْضِهِ» (بگیر او را که او باقی مانده الهى در زمین خداوند است).

 حضرت کاظم‏ بعد از تولد امام رضا به مادر حضرت رضا لقب طاهره یعنى پاکیزه داد.

حضرت موسى بن جعفر به فرزندان خویش مى‏فرمود:

 این برادر شما علی بن موسى، عالم آل محمّد است، در مورد دین خود از او بپرسید و آن چه مى‏گوید حفظ کنید، من از پدرم جعفر بن محمد بارها شنیدم که به من مى‏گفت: »اِنّ عالِمَ آلِ مُحَمَّدٍ لَفى صُلْبِکَ وَ لَیْتَنى اَدْرَکْتُهُ فَاِنَّهُ سَمِىُّ اَمیرِالمُؤْمِنینَ علی« یعنى عالم آل محمد در نسل توست، اى کاش من او را مى‏دیدم، او همنام امیرالمؤمنین، علی‏ است.

 محل تولّد:  مدینه‌ی منوّره

 فرزند:  در میان مورخان و محدثان در مورد تعداد فرزندان حضرت رضا اختلاف است، بسیارى حضرت جوادعلیه السلام را تنها فرزند حضرت رضا علیه السلام مى‏دانند همانند شیخ مفید (قدس سره) و ابن شهر آشوب ولى برخى فرزندان دیگرى براى حضرت شمرده‏اند،  از جمله دخترى به نام فاطمه. ولى برخى روایات، تک فرزندى حضرت را تأیید مى‏کند. مردى به نام حنان بن سَدیر گوید: به حضرت رضا عرض کردم: آیا مى‏شود امام بدون فرزند و جانشین باشد؟ حضرت فرمود: نه، و بدان که مرا جز یک فرزند نخواهد بود، ولى خداوند به او فرزندان فراوانی عطا می کند.

 حاکمان زمان حضرت: منصور دوانیقى، مهدى عباسى، هادى عباسى، هارون الرشید، محمد امین، مأمون عباسى

 تاریخ ولایت عهدى:  رمضان سال 201 ه.ق (به اجبار مامون عباسی)

 مدت عمر حضرت: بنا بر روایت مشهور 55 سال

 تاریخ شهادت:  وفات آن حضرت را نیز به سالهاى (202، 203 و 206 ق) دانسته انداما بیشتر بر آنند که ولادت آن حضرت در سال (148 ق) یعنى همان سال وفات امام صادق علیه السّلام بوده است؛ چنان که مفید، کلینى ، کفعمى ، شهید، طبرسى ، صدوق، ابن زهره، مسعودى ، ابوالفداء، ابن اثیر، ابن حجر، ابن جوزى و کسانى دیگر این نظر را برگزیده اند
درباره تاریخ وفات آن حضرت نیز عقیده اکثر عالمان همان سال (203 ق) است.
بنابراین روایت، عمر آن حضرت پنجاه و پنج سال مى شود که بیست و پنج سال آن را در کنار پدر خویش سپرى کرده و بیست سال دیگر امامت شیعیان را برعهده داشته است.
 قاتل حضرت: مأمون عباسى به وسیله‌ی زهر

 مرقد حضرت: مشهد مقدس

در روایات متعددى از پیامبر اکرم‏ وامیرالمؤمنین و حضرت صادق علیه السلام به وجود آن امام همام و همچنین به شهادت مظلومانه ایشان و مرقد شریف آن حضرت در خراسان و ثواب فوق العاده‌ی زیارت ایشان اشاره شده است.      منبع