پدر در خانواده به دلیل نقطه کانون و پایهبودن او در کارگاه زندگی و خانواده به عنوان نقطه اتکا و مرجع در مسائل زندگی مطرح است و این امر موجب متوجهشدن مسئولیت او در قبال زندگی خانواده میشود که علاوه بر مراقبت از آنان در برابرهجوم و تعدیات به تامین معاش عادلانه آنان همت گمارد تا احساس کمی نسبت به همگنان خود ننموده؛ برای برون شد از بنبست سختگیریهایش آرزومند مرگش باشند، و این یک واقعیت روانشناختی است که همواره و اغلب در زندگی برخی از خانوادهها – ولو پنهان- وجود دارد.
امام(ع) میفرماید:
«یَنبَغِی لِلرَّجُلِ أَن یُوَسِّعَ عَلَی عِیالِهِ لِئَلّا یَتَمَنَّوا مَوتَهُ»(3)؛ سزاوار آن است که شخص در زندگی خانوادگی خود توسعه بدهد تا آنان چشم کشان مرگ او نباشند.
در حدیثی دیگر که امام رضا(ع) آن را از پیامبر اسلام(ص) نقل میکند به حوزه مسئولیت سرپرست خانواده میپردازد که:«أَتَی رَجُلٌ اِلَی النَّبِیِّ بِدِینارَیْنِ فَقالَ یَا رَسُولَ اللهِ اُریدُ أَنْ اَحْمِلَ بِهِمَا فِی سَبیلِ اللِه فَقالَ أَ لَکَ وَالِدانِ أوْ أحَدُهُمَا قالَ نَعَمْ قالَ اذْهَبْ فَأَنْفِقْهُما عَلَی والِدَیْکَ فَهُوَ خَیرٌ لَکَ أَنْ تَحْمِلَ بِهِما فی سَبیلِ اللهِ فَرَجَعَ فَفَعَلَ فَأتَاهُ بِدینارَیْنِ آخَرینِ فَقالَ قَد فَعَلْتُ وَ هَذِهِ دِینَارانِ اُرِیدُ أنْ اَحْمِلَ بِهِمَا فی سَبیلِ اللهِ قالَ ألَکَ وَلَدٌ قالَ نَعَمْ قالَ فَاذْهَبْ فَأنْفِقْهُمَا عَلَی وَلَدِکَ فَهُوَ خَیْرٌ لَکَ أنْ تَحْمِلَ بِهِمَا فی سَبیلِ اللهِ فَرَجَعَ وَ فَعَلَ فَأتَاهُ بِدینارَیْنِ آخَرینِ فَقالَ یا رَسُولَ اللهِ قَد فَعَلْتُ وَ هَذَانِ الدّینارانِ أحْمِلُ بِهِمَا فی سَبیلِ اللهِ قالَ ألَکَ زَوْجَةٌ قالَ نَعَمْ قالَ أنْفِقْهُمَا عَلی زَوْجَتِکَ فَهُوَ خَیْرٌ لَکَ أن تَحْمِلَ بِهِمَا فی سَبیلِ اللهِ فَرَجَعَ وَ فَعَلَ فَأتَاهُ بِدینارَیْنِ آخَرینِ فَقالَ یا رَسُولَ اللهِ قَد فَعَلْتُ وَ هَذِهِ دِینَارَانِ أُرِیدُ اَنْ اَحْمِلَ بِهِمَا فی سَبیلِ اللهِ فَقالَ ألَکَ خَادِمٌ قالَ نَعَمْ قالَ فَاذْهَبْ فَأنْفِقْهُمَا عَلی خَادِمِکَ فَهُوَ خَیْرٌ لَکَ مِنْ أن تَحْمِلَ بِهِمَا فی سَبیلِ اللهِ فَفَعَلَ فَأتَاهُ بِدینارَینِ آخَرینِ فَقالَ یَا رَسولَ اللهِ أُریدُ اَن أَحْمِلَ بِهِمَا فی سَبیلِ اللهِ قالَ اَحْمِلْهُمَا وَ اعْلَمْ اَنَّهُمَا لیسا بِأفْضَلِ دَنَانیرِکَ(عَن مُوسَی بنِ الحُسینِ الرّازی عَن أبِی الحَسَنِ الرِّضا(ع) قال:...»(4).
شخصی دو دینار به خدمت پیامبر(ص) میآورد و میگوید میخواهم این دو دینار را در راه خدا بدهم. پیامبر(ص) میگوید: پدر و مادرت هستند؟ جواب میدهد آری. میفرمایند پس برو برای آنها، خرج کن. این برای تو بهتر است. او برمیگردد و بعد دوباره دو دینار دیگر میآورد و همان مطلب را درخواست میکند. پیامبر میگوید فرزند داری؟ میگوید آری. میفرمایند: برو آنها را برای او خرج کن، این برای تو از خرج در راه خدا بهتر است. او میرود و این کار را میکند. سپس با دو دینار دیگر خدمت ایشان میآید و میگوید دستور شما را اطاعت کردم ولی این دو دینار دیگر است و میخواهم در راه خدا خرجشان کنم. میفرمایند: زن داری؟ میگوید بلی. میفرمایند در راه رفاه زنت آنها را خرج کنی بهتر از خرج کردن آنها در راه خداست. آن شخص میرود و طبق دستور پیامبر(ص) عمل میکند اما بعداً باز با دو دینار خدمت ایشان میرسد و همان مطلب را تکرار میکند. ایشان از او میپرسد خادمی داری؟ میگوید: بلی دارم. میفرمایند اینها را در جهت آسایش او خرج کنی از راه خدا بهتر است برای تو. میرود و در آخرین بار با دو دینار خدمت ایشان میرسد و همان خواسته را بازگو میکند. پیامبر(ص) میگوید برو در راه خدا خرجش کن، اما این را بدان که این دو دینار بهترین پول تو نخواهند بود. منبع