مهارت تفکر خلاق در سیره رضوی

تعریف تفکر خلاق: فرایندی ذهنی است که مستلزم خلق اندیشه هایی تازه و یا یکپارچگی میان اندیشه های موجود است.و گاه منتسب به تفکر واگرا شده و دارای دو ویژگی اصالت و اختصاصی بودن است.

تفکر نقاد در سیره رضوی

تفکر انتقادی فرآیند ذهنی تجزیه و تحلیل اطلاعات است، به ویژه سخنان یا قضایایی که مردم حقیقت می پندارند. در این فرایند به بررسی علل و عواملی پرداخته می شود که به وجود آورنده این گونه سخن و قضایاست.

مهارت حل مساله در سیره رضوی

مهارت حل مساله اصطلاحی کلی برای نوعی تجربه است که در آن فرد با مشکلی رو به رو می شود و باید از میان راه حل های گوناگون آنچه او را به هدف می رساند برگزیند.

دیویی مربی و فیلسوف آمریکایی، معتقد است که فراگیر در موقعیت عدم تعادل فکری قرار گیرد تا برای آن موقعیت راه حلی بیاید. چون وی معتقد است که ما زمانی فکر می کنیم که تعادلمان به هم بخورد.

مهارت های تصمیم گیری در سیره رضوی

از لحظات حساس و دشوار زندگی انسان زمان تصمیم گیری است. زیرا هر نوع تصمیم گیری نتایج و مسولیت هایی را به همراه دارد. درک اهمیت این مهارت بر دقت و حساسیت در تصمیم گیری می افزاید و از خطاها می کاهد.

مروری بر اندیشه های اقتصادی امام رضا علیه السلام

سخنان اهل بیت (ع) در بردارنده خیر دنیا و آخرت است آن بزرگواران با رهنمودهای گران بهایشان، هم شیوه های خوشبختی در دنیا را فرا راه پیروانشان قرار داده اند و هم شیوه های خوشبختی در آخرت را. آموزه های به جا مانده از هشتمین امام ما نیز، هم در بردارنده رهنمودهای سامان بخشی به دنیای انسان هاست و هم به خوشبختی آخرت توجه دارد. بر این اساس و به منظور آبادانی دنیای آدمیان، به اندیشه های اقتصادی امام رضا(ع) اشاره می شود.

امام رضا (ع) و ترویج حوزه های بنیادین دین و دانش

 نقش حضرت ثامن الحجج(ع) در شکل گیری این نهضت علمی و شکوفایی تمدن اسلامی، از دو جهت سیره علمی و عملی، قابل توجه است:

دفاع از تفکر شیعی در سیره رضوی

یکی از نکات زندگی امام رضا علیه السلام،  برخورد ایشان با جریانهای انحرافی و ادیان و مذاهب باطله بود که اغلب حکومت پشت سر این جریانها بود و آنها را تحریک و تقویت می‌کرد. در دوران هارون و مامون که آن را عصر طلایی می‌نامند، در واقع عصر رواج دادن خطوط انحرافی و مذاهب باطله و جریانهای پوشالی بود تا مردم را به خود مشغول کنند تا کمتر وارد سیاست شوند و از سویی به خیال خودشان، خانه اهل بیت(ع) و عالم آل محمد(ص) را تحت تأثیر قرار دهند.

سکوت حکیمانه در سیره رضوی

در تحف العقول آمده است که امام رضا علیه السلام فرمود:

"الصَّمْتُ بابٌ مِنْ اَبْوابِ الْحِکْمَةِ"؛ سکوت، درى از درهاى حکمت و دانایى و صواب اندیشى است.

و نیز فرمود :

"اِنَ الصَّمْتَ یَکْسِبُ الْمَحَبَّةَ وَ انَّهُ دَلیلٌ عَلى کُلِّ خَیْر؛ سکوت، جلب محبت مى‌کند و مى‌تواند براى دست یافتن به هر گونه خیر و سعادت، دلیل و رهنمون انسان باشد."

امام رضا علیه السلام هرگز قهقهه نمی‎زد

شیخ صدوق از قول ابراهیم بن العباس گفته است:

هرگز ندیدم که حضرت ابوالحسن الرضا کسی را با سخنان خویش آزار دهد و ندیدم که هرگز سخن کسی را قطع کند یعنی در میان سخن او سخنی بگوید تا سخن گوینده تمام شود و حاجت مردم را تا جایی که در توانش بود، برآورده می‎کرد و در مجلس، مقابل همنشین خود، تکیه نفرمود و پایش را دراز نکرد.

هیچ وقت ندیدم او را که به یکی از غلامان خود فحش دهد و هرگز ندیدم که آب دهان خود را دور افکند و هیچگاه ندیدم که قهقهه زند، بلکه خنده او تبسم بود و چون خلوت می‎فرمود و سفره غذا مقابل ایشان پهن می‎نمودند، همه اهالی خانه را سر سفره می‎نشاند، حتی دربان و میرآخور(مسئول اصطبل) نیز با ایشان طعام میل می‎فرموند و عادت وی این بود که شب‎ها کم می‎خوابید و بیشتر شب‎ها از اول شب تا صبح بیدار بود و روزه بسیار می‎گرفت، آن حضرت پنهانی بسیار احسان می‎کرد و صدقه می‎داد.

بیشتر صدقات او در شب‎های تار بود.

 

منابع:

منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، ج 2، ص 340- 341.

تبیان

تقدیر و میانه روی در زندگی در کلام امام رضا علیه السلام

امام رضا علیه السلام می‎فرماید:
« لا یستکمل عبد حقیقه الایمان حتی تکون فیه خصال ثلاث: التفقه فی الدین و حسن التقدیر فی المعیشه، و الصبر علی الرزایا (1) ؛ تا سه خصلت در انسان نباشد، حقیقت ایمان او کمال نباید: ژرف شناختن دین، اندازه داشتن در زندگی و پایداری در مصیبت‎ها.»