حضرت امام(ره) به عنوان یک فقیه جامع الشرایط آگاهی کامل به اوضاع دنیای معاصر داشتند . یکی از مهمترین عوامل وابستگی جامعه مسلمان را از جهت اسراف و ترویج فرهنگ مصرف زدگی می دانستند.
ایجاد فرهنگ مصرف زدگی ، نقشه استعمار
حضرت امام (ره) درباره مصرف گرایی و اسراف می فرمایند: این نقشه حساب شده استعماری است برای غارت منابع مسلمانان، در یکی از فرازهای کلمات حضرت امام (ره) اینگونه آمده است: از جمله نقشه ها ، که مع الاسف تاثیر بزرگی در کشور عزیزمان گذاشت و آثار آن باز تا حد زیادی به جا مانده ، بیگانه نمودن کشورهای استعمار زده از خویش و غرب زده و شرق زده نمودن آنان است. قصه این امر غم انگیز طولانی و ضربه هایی که از آن خورده و اکنون نیز می خوریم، کشنده و کوبنده است و غم انگیزتر اینکه آنان ملتهایی ستم دیده زیر سلطه را در همه چیز عقب نگه داشته و کشورهایی مصرفی بار آوردند ، وارد کردن کالاها از هر قماش و سرگرم کردن بانوان و مردان ، خصوصاً طبقه جوان، به اقسام اجناس وارداتی، از قبیل ابزار آرایش و تزئینات و تجملات و بازی های کودکانه ، و به مسابقه کشاندن خانواده ها و مصرفی بار آوردن هر چه بیشتر ، که خود داستان های غم انگیز دارد و سرگرم کردن و به تباهی کشاندن جوانها که عضو فعال هستند و ده ها از این مصائب حساب شده برای عقب نگه داشتن کشورهاست. بنابراین فرهنگ مصرفی و اسراف از دیدگاه حضرت امام (ره) یک نقشه استعماری حساب شده بوده است.
تبعیت از اسلام تنها راه نجات از فرهنگ مصرف زدگی و ستم پذیری
راه نجات را حضرت امام (ره) بازگشت به اسلام و آموزه های دینی می دانند. حضرت امام (ره) در این زمینه می فرمایند: وصیت مشفقانه می کنم که از اسلام، که یگانه استقلال و آزادی خواهی است و خداوند متعال همه را با نور هدایت آن به مقام والای انسانی دعوت می کند، چنانچه امروز وفا دارید، در وفاداری استقامت کنید، که شما را و کشور وملت شما را از ننگ وابستگی ها و پیوستگی ها به قدرت هایی که شما را جز برای بردگی خویش نمی خواهند و کشور و ملت عزیزتان را عقب مانده و بازار مصرف و زیر بار ننگین ستم پذیری نگه می دارند، نجات می دهد، و زندگی انسانی شرافتمندانه را ، ولو با مشکلات ، بر زندگانی ننگین اجانب ولو با رفاه حیوانی ، ترجیح دهید و بدانید مادام که در احتیاجات صنایع پیشرفته دست خود را پیش دیگران دراز کنید و به دریوزگی عمر را بگذرانید، قدرت ابتکار و پیشرفت در اختراعات در شما شکوفا نخواهد شد ، و به خوبی و عینیت دیدید که در این مدت کوتاه پس از تحریم اقتصادی ، در همان ها که از ساختن هر چیز خود را عاجز می دیدند و از راه انداختن کارخانه ها، آنان را مأیوس می نمودند، افکار خود را به کار بستند و بسیاری از احتیاجات ارتش و کارخانه ها را خود رفع نمودند.
وظیفه جوانان و دولتها در برابر فرهنگ مصرف زدگی
مهمترین توصیه به جوانان و دولتها در برابر اسراف و فرهنگ مصرف زدگی این است. حضرت امام (ره)بنیانگذار جمهوری اسلامی می فرمایند: بر دولت ها و همه دست اندرکاران است، چه در نسل حاضر و چه در نسل های آینده که از متخصیصین خود قدردانی کنند و آنان را با کمک های مادی و معنوی تشویق به کار نمایند، و از ورود کالاهای مصرف ساز و خانه برانداز جلوگیری نمایند، و به آنچه دارند بسازند تا خود همه چیز بسازند.
واز جوانان ، دختران و پسران، می خواهم که استقلال و آزادی و ارزشهای انسانی را ولو با تحمل زحمت و رنج فدای تجملات و عشرت ها و بی بندباری ها و حضور در مراکز فحشا، که از طرف غرب و عمال بی وطن به شما عرضه می شود، نکنند، که آنان ، چنان که تجربه نشان داده، جز تباهی شما و اغفالتان از سرنوشت کشورتان و چاپیدن ذخایر شما و به بند استعمار و وابستگی کشیدنتان و مصرفی نمودن ملت و کشورتان به چیز دیگر فکر نمی کنند و می خواهند با این وسایل و امثال آن، شما را عقب مانده و به اصطلاح آنان، نیمه وحشی نگه دارند.
کالاهای دشمنان در بازار مسلمانان راه مصرفی بار آوردن آنها است
حضرت امام (ره) در باب کالاهای دشمنان در بازار مسلمانان می فرمایند: اکنون بازارهای کشورهای اسلامی ، مراکز رقابت کالاهای غرب و شرق شده است و سیل کالاهای تزیینی مبتذل و اسباب بازیها و اجناس مصرفی به سوی آنها سرازیر شده است. همه ملتها را آن چنان مصرفی بار آورده اند که گمان می کنند بدون این اجناس آمریکایی و اروپایی و ژاپنی و دیگر کشورها زندگی نمی توان کرد. مع الاسف ، مکه معظمه و جده و مشاهد و مشرفه حجاز، مملو از کالاهای بیگانگان و بازار برای دشمنان اسلام و پیامبر(ص) بزرگ است. امیدواریم که باز گردیم به بیانات و دیدگاههای حضرت امام(ره).
والسلام علیکم و رحمة الله.
