نماز تجلی‌گاه عروج مومن

1 - احساس یگانگى و همدلى مسلمانان

نماز گزار وقتى در سلام نماز به همه مؤمنان و بندگان صالح و بر خودش سلام می ‏دهد، احساس می ‏کند که تنها نیست و یکى از آحاد امت بزرگ اسلام است و با مردان خدا، در هر جاى زمین، احساس همبستگى می ‏کند.

2 - امان خواستن از خدا

واژه سلام در میان دو معنا مشترک است: 1 - درود و تحیت و آرزوى سلامتى کامل براى مؤمنان، 2 - نام مقدس خداوند.

طبق معناى نخست، مفهوم سلام‏هاى نماز روشن است؛ ولى بر اساس معناى دوم؛ اشاره و کنایه از این است که نمازگزار به اذن پروردگار، سلامتى و امن از عذاب را براى مؤمنان تفأل می ‏زند.

امام صادق(ع) می ‏فرماید: «معنى السلام فى دَبر کلّ صلاةٍ الامان( مصباح‏الشریعة، ص 90)؛ معناى سلام در آخر هر نمازى، امان است«؛ یعنى، اگر نماز را درحالیکه قلبش خاضع است به جاى آورد، از بلاهاى آخرت در امان خواهد بود»(اسرار نماز، ص 162.).

3 - جلب رحمت الهى

امام على(ع) می ‏فرماید: در معناى «السلام علیکم و رحمة الله و برکاته« از خدا ترحّم خواستن براى خود و همه بندگان است، که این خود سبب ایمن شدن از عذاب قیامت است»(میزان‏الحکمه، ج 5، ص 395.).

4 - یاد آورى نام الهى

امام صادق(ع) فرموده است: «سلام، یکى از اسم‏هاى خدا است و اگر می ‏خواهى سلام نماز را به خوبى انجام داده و معنایش را ادا کنى، پس باید از خدا بترسى و دین، قلب و عقلت را سالم نگه دارى و آنها را به ظلمت گناه نیالایى»(آداب‏الصلاة، ص 399).

5 - تلقین نیکیها و شایستگیها

یکى از درس‏ها و ثمرات نماز این است که هر نماز گزارى، در هر شبانه روز، پنج بار به خود تلقین می ‏کند که: از بندگان نیکوکار و شایسته خداوند است «السلام علینا و على عباد الله الصالحین». کسى که نماز می ‏خواند، اگر به معناى این جمله توجّه کند، وجدانش تحت تأثیر قرار می ‏گیرد و سعى می ‏کند با پیام آن تلقین، مخالفت نکند و اعمال خلاف مرتکب نشود و خود را هر چه بیشتر به نیکوکاران، نزدیک سازد(رموز نماز، ص 83. ).

6 - ارتباط با فرشتگان

سلام، نوعى ارتباط با فرشتگان و اظهار دوستى با آنان است. در بیان این مطلب، روایتى نقل شده است که از امام صادق(ع) پرسیدند: چرا در وقت سلام، نماز گزار نخست رو به طرف راست بر می ‏گرداند، نه به چپ؟ فرمود: ملکى که کارهاى بد را می ‏نویسد، در طرف چپ است. و چون نماز همه‏اش خوب است و بدى در او نیست، به طرف راست سلام داده می ‏شود، نه طرف چپ».(علل‏الشرایع، ج 2، ص 359)

7 - پیوند دوستى و محبت با دیگران

سلام، خواستارى سلامتى، امنیت، خیر و برکت و سعادت است. نماز گزار با سلام دادن، نشان می ‏دهد که دوست دار و خیرخواه همه خوبان و نیکوکاران است و همواره آرزوى سلامتى آنان را دارد. این مسأله باعث نزدیکى قلب‏ها به هم و مستحکم‏تر شدن دوستیها و برادریها است.