در تحف العقول آمده است که امام رضا علیه السلام فرمود:
"الصَّمْتُ بابٌ مِنْ اَبْوابِ الْحِکْمَةِ"؛ سکوت، درى از درهاى حکمت و دانایى و صواب اندیشى است.
و نیز فرمود :
"اِنَ الصَّمْتَ یَکْسِبُ الْمَحَبَّةَ وَ انَّهُ دَلیلٌ عَلى کُلِّ خَیْر؛ سکوت، جلب محبت مىکند و مىتواند براى دست یافتن به هر گونه خیر و سعادت، دلیل و رهنمون انسان باشد."
عن الرّضا علیه السلام:
"خمـسٌ مـن لـم تکـن فیه فلا تـرجـوه لشـىءٍ مـن الـدنیـا والاخـرة من لم تعرف الوثاقه فى ارومته و الکرم فى طباع هو الرصانة فى خلقه والنبل فى نفسه والمخافة لربّه."
امام رضا علیه السلام فرمود:
پنج صفت است که در هر کس نباشد امید چیزى از دنیا و آخرت به او نداشته باشید:
1ـ کسى که در نهادش اعتماد نبینى؛
2ـ کسى که در سرشتـش کرم نیابـى؛
3ـ کسـى که در آفرینشـش استـوارى نبینى؛
4ـ کسى که در نفسش نجابت نیابى؛
5ـ و کسى که از خدایش ترسناک نباشد .
منبع:
تحف العقـول، ص 446 / بحارالانوار، ج 78، ص 339
قال الرضا علیه السلام:
اِنَّمَا اُمِرُوا بِالصَومِ لِکَى یَعرِفُوا اَلَمَ الجُوعِ وَ العَطَشِ فَیَستَدِلّوا عَلَى فَقرِ الاخِر.
به نیت حرمت، به نیت ضریحت، به نیت آرامشی که بعد از زیارت تو در دلم ساکن میشود:
السلام علیک یا علی بن موسی الرضا المرتضی...
نگاهم به گنبد طلاییات خیره میماند که قبله آمال خلایق است و نامت را زیر لب تکرار میکنم که جذبهاش دلها را راضی به قضا میکند ؛
امام رضا علیه السلام میفرماید:
« لا یستکمل عبد حقیقه الایمان حتی تکون فیه خصال ثلاث: التفقه فی الدین و حسن التقدیر فی المعیشه، و الصبر علی الرزایا (1) ؛ تا سه خصلت در انسان نباشد، حقیقت ایمان او کمال نباید: ژرف شناختن دین، اندازه داشتن در زندگی و پایداری در مصیبتها.»
خودبینی، خودپسندی، خودمحوری، خودبرتربینی و عیبهای خود را نادیده گرفتن همه و همه از حالات زشت، مذموم و ناپسند جامعه اسلامی است. عُجب یکی از صفات و رذائل اخلاقی است که در آیات قرآن و روایات معصومین(ع) از جمله امام علی بن موسی الرضا(ع) مذموم شمرده شده است. فطرت و وجدان پاک، خودپسندی را مطرود و منفور خویش می داند که این حالت از شیطانی بودن نفس و ضعف عقلانی و ایمان نشات می گیرد که با تقویت بنیان های عقلانی و روحیه ایمانی قوی و پرهیز از هواهای نفسانی می توان راه نفوذ آن را به درون و وجدان آدمی بست.
اصل اخوت و برادری، اصلی الهی و انسانی و اجتماعی است؛ اصلی تردیدناپذیر که زیربنای روابط اجتماعی است، در همه بخشهای جامعه تأثیر میگذارد، بهبود روابط اجتماعی را تضمین میکند، موجب سامانیابی اقتصاد و داد و ستدها و گردش ثروت میشود، خاستگاه اصلی مددرسانی و کمکرسانی افراد به یکدیگر است و مانع هرگونه ظلم اقتصادی و اجتماعی مردم نسبت به یکدیگر میشود.
یکی از برادران امامرضا(ع)، «زید» نام داشت.او بر اثر مقامپرستی، امامت آن حضرت را نپذیرفت و مردم را به سوی خود دعوت کرد.
در اندیشه اسلامی، ارزش برای عمل انسان است و آدمیان ساخته دست خویش هستند؛ لذا انسان با عمل و کاری که انجام میدهد سنجیده میشود، برتری مییابد و به سعادت میرسد.
گزارشی را از سیره و ادب رفتاری امام رضا(ع) این چنین ارائه می دهد:«هرگز ندیدم حضرت رضا(ع) در سخن گفتن با کسی درشتی کند و هیچ گاه ندیدم سخن کسی را پیش از تمام شدن قطع کند بلکه صبر می کرد تا طرف سخنش تمام شود و بعد اگر لازم می دید سخن می گفت
